Wat weet jij van Keulse potten?
Heb je een Keulse pot in huis? Dan heb je een item met een rijke geschiedenis in handen, waaraan meer te ontdekken valt dan je misschien dacht. Laten we eens inzoomen op deze bijzondere potten.
Gemaakt voor rauwe groente
De Keulse pot werd gemaakt van een klein laagje zoutglazuur en klei die goed tegen hoge temperaturen kan. Door het zoutglazuur is de Keulse pot waterdicht én zorgt het ervoor dat je geen bijsmaak krijgt als je er voedsel in bewaart. Al in de dertiende eeuw werden boontjes en koolsoorten geconserveerd in deze potten, waarbij strategisch in laagjes werd gewerkt. Rauwe groente werd afgewisseld met een laagje zout en als afsluiting werd een houten plank gekozen.
Niet afkomstig uit Keulen
Anders dan de naam doet vermoeden, komen de potten helemaal niet uit Keulen. Het aardewerk van de Keulse pot is wel gemaakt in de buurt van Keulen, zoals in Frechen en Siegburg. In de dertiende eeuw was dat nog een behoorlijk eind reizen. Roermond heeft ooit ook een Keulse pottenfabriek gehad. De naam ‘Keulse pot’ komt voort uit het feit dat de potten in Keulen massaal werden verhandeld.
Te zien in musea
Musea zijn dol op Keulse potten. Je vindt ze bijvoorbeeld in het Rotterdamse Boijmans Van Beuningen en in keramiekmusea. Vooral de potten van vóór 1850 zijn populair. De simpele lik verf die latere potten hebben, is minder interessant voor musea. De oudere exemplaren hebben vaak een bijzonder verhaal te vertellen.
Symboliek
Op Keulse potten werden vaak dieren getekend, die in lang vervlogen tijden stonden voor menselijke ‘deugden en ondeugden’. Zo is de haan bijvoorbeeld het symbool van waakzaamheid, vruchtbaarheid en huwelijkse trouw, en verwijst het hert naar de zoektocht naar kracht en vitaliteit.
De Keulse potten zijn meestal grijs-blauw met kobaltblauwe versieringen en worden al eeuwenlang gebruikt voor het bewaren van voedsel. Keulse potten werden in allerlei formaten gemaakt, van kleine potjes tot grote exemplaren met een inhoud van 20 tot 30 liter. Tegenwoordig worden ze uitsluitend nog gebruikt ter decoratie of als bloempot.